روز گذشته، بیانیه‌ای از سوی اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، درباره راه‌گذر زنگه‌زور منتشر شد که بلافاصله در رسانه‌های آذربایجان نیز انعکاس یافت و در ارمنستان با اضطراب خاصی همراه بود.

به گزارش Axar.az، پس از انتشار این خبر، اسماعیل بقایی طی بیانیه‌ای این خبر را تکذیب و اعلام نمود که اصلاً درباره زنگه‌زور صحبت نکرده است.

اما این سوء تفاهم از کجا ناشی شد؟

خبرگزاری‌های رسمی ایران اطلاعاتی در مورد ۱۰۰۰ کامیون باربری ایرانی که در مرز ترکیه مانده‌اند منتشر کرده بودند. مشکلی در حمل و نقل کامیون‌ها بین ایران و ترکیه به وجود آمده است: ایران فروش سوخت به کامیون‌های ترکیه‌ای را ممنوع کرده است. چون سوخت در ایران ارزان‌تر از ترکیه است، کامیون‌های ترکیه‌ای ترجیح می‌دهند سوخت را از ایران خریداری کنند، هم در ورودی و هم در خروجی.

ترکیه در پاسخ به این ممنوعیت ایران، مالیاتی به مبلغ ۲۸ لیره به ازای هر لیتر سوخت در تانکرهای کامیون‌های ایرانی هنگام ورود به ترکیه وضع کرده است. علاوه بر این، کامیون‌های ایرانی سوخت بیشتری از نیاز خود خریداری کرده و در ترکیه می‌فروشند. ترکیه مالیاتی نیز برای سوخت‌های فروخته شده توسط کامیون‌های ایرانی اعمال کرده است.

بقایی در این راستا اشاره کرده بود که هیأتی از ایران به زودی برای حل این مسئله به ترکیه سفر خواهد کرد.

موردی که بیشترین توجه را جلب کرد، جمله "این مسئله سیاسی نیست، بلکه یک مسئله فنی است" بود.

چگونه کریدور زنگه‌زور مطرح شد؟

همین جمله از بقایی در دو خبر متفاوت منتشر شد: یکی فقط به مرز ترکیه-ایران اشاره داشت، و دیگری واژه "مرز" را با "کریدور زنگه‌زور" جایگزین کرده بود.

با یک نگاه ساده، تناقضات آشکاری مشاهده می‌شد: بقایی نمی‌توانست بگوید که "کریدور زنگه‌زور مسئله‌ای سیاسی نیست، بلکه یک مسئله فنی است"; چرا برای حل "مسئله فنی" مربوط به زنگه‌زور باید هیأت ایرانی برای مذاکره به ترکیه برود؟ چگونه بقایی می‌تواند دقیقاً با همان کلمات، فقط واژه "مرز" را با "کریدور زنگه‌زور" جایگزین کند؟ این‌ها تأیید می‌کرد که بقایی در واقع در حال صحبت درباره مرز ترکیه-ایران است، نه کریدور زنگه‌زور! همچنین، خبرگزاری‌های اصلی ایران و رسانه‌های ترکیه‌ای تنها بیانیه بقایی در مورد مرز را منتشر کردند، نه کریدور زنگه‌زور را. چه کسی اطلاعات را دستکاری کرده است؟

با وجود همه این‌ها، دستکاری اطلاعات را نه رسانه‌های آذربایجان، بلکه رسانه‌های ایران انجام داده‌اند. "اعتماد" اولین رسانه‌ای بود که بیانیه بقایی در مورد دالان زنگه‌زور را منتشر کرد. "اعتماد" اگرچه روزنامه رسمی یا خبرگزاری رسمی ایران نیست، اما یک سایت پرخواننده با تیراژ بالا است. برخی از رسانه‌های آذربایجان نیز از "اعتماد" و "خبرآنلاین" به عنوان منبع این خبر استفاده کرده‌اند.

این مسئله جداگانه است که آیا استفاده از چنین عباراتی توسط بقایی درباره کریدور زنگه‌زور ممکن بود یا نه، اما می‌توانست از طریق مقایسه با منابع معتبرتر، از جمله صفحه رسمی وزارت خارجه ایران، مورد بررسی قرار گیرد.

در هر صورت، برخی از رسانه‌های آذربایجان در اینجا هدف دستکاری قرار گرفته‌اند و دستکاری‌کننده این اطلاعات رسانه‌های خود ایران بوده‌اند و جالب است که پس از تکذیب بقایی، این دستکاری‌کنندگان - در این زمینه "اعتماد" -همچنان خبر را از صفحه خود حذف نکرده‌اند (اسکرین‌شات‌ها موجود است.