باز کردن خطوط ارتباطی حملونقل در قفقاز جنوبی از طریق پروژههای مختلف و هماهنگ کردن منافع تمام بازیگران منطقه کار آسانی نیست، اما این به آن معنا نیست که انجام آن ناممکن باشد. فقط این روند به کاری بسیار جدی و حساس نیاز دارد.
به گزارش Axar.az، این سخنان را الکساندر ایسکندریان، تحلیلگر سیاسی ارمنی، بیان کرده است.
این کارشناس به چشمانداز پروژههایی که ایروان پیشنهاد داده، از جمله «گره صلح» و «مسیر ترامپ» (یا دالان زنگزور)، اشاره کرده و گفته است: «اگر درباره چشمانداز صحبت کنیم، اینها موضوعاتی کاملاً متفاوتاند. آنچه رخ داده پایان کار نیست، بلکه آغاز آن است. سندی که در واشنگتن امضا شد، یک بیانیه است و در این بیانیه، ارمنستان و آذربایجان ضرورت خطوط ارتباطی را تأیید میکنند.»
به گفتهٔ ایسکندریان، بهویژه درباره اجرای «مسیر ترامپ» چالشهای سیاسی و فنی وجود دارد و در این زمینه میان ارمنستان و آمریکا گفتوگوهایی در جریان است: «در اینجا هم موانع سیاسی و هم موانع فنی وجود دارد و همه اینها باید حل شود. باید حتماً در نظر داشته باشیم که وضعیت پیچیده است: آن سوی رود ارس مرزبانان ایرانی حضور دارند؛ در سمت ارمنستان مرزبانان روس و ارمنی هستند؛ ناظران اروپایی بسیار نزدیک مستقر شدهاند؛ در دو طرف آذربایجانیها هستند و کمی دورتر ترکها. همچنین ایرانیها در حال ساخت جادهای به ارمنستاناند؛ در شهر قاپان کنسولگری ایران و در گوریس کنسولگری فرانسه وجود دارد و روسیه نیز میخواهد در قاپان کنسولگری باز کند. اکنون آمریکاییها هم به این مجموعه افزوده میشوند و باید فکر کنیم که چگونه میتوان این همه عامل را مدیریت کرد. زیرا هماهنگ کردن منافع ایران، آمریکا، روسیه، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان کار سادهای نیست. با این حال، ناممکن هم نیست؛ فقط نیازمند کار بسیار جدی است و هنوز راه طولانی در پیش است.»
این تحلیلگر ارمنی گفته است که روند پیچیده و طولانی خواهد بود و یادآوری کرده که نمونههای مشابه زیادی در جهان وجود دارد: «من همیشه راهی را مثال میزنم که بلاروس را به استان کالینینگراد روسیه متصل میکند: این مسیر از خاک لیتوانی عبور میکند، در حالی که لیتوانی عضو ناتو و اتحادیه اروپاست. با این حال، توافقی وجود دارد که شهروندان روسیه میتوانند بدون ویزا و حتی بدون گذرنامه به کالینینگراد سفر کنند. بنابراین، چنین پروژههایی ممکناند؛ فقط نیازمند کاری بسیار حساس و دقیق هستند.»
شایان ذکر است که برای دالان زنگزور—که قرار است میان بخش اصلی جمهوری آذربایجان و نخجوان گشوده شود—انتظار میرود الگوی کالینینگراد مورد استفاده قرار گیرد.