موضوع دالان زنگزور همچنان در کانون توجه بسیاری از کشورهایی قرار دارد که در منطقه منافع دارند. با این حال، نیروهایی نیز وجود دارند که درصدد مانعتراشی برای گشایش این دالان هستند. بررسی مفاد توافق آتشبس سهجانبه ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ نشان میدهد که روسیه این سند را مطابق منافع استراتژیک خود تهیه کرده و طرفها را به امضای آن واداشته است.
این مطلب را حسن اوقتای، کارشناس ترک، در گفتوگو با Axar.az درباره برنامههای روسیه در منطقه و موضع این کشور نسبت به دالان زنگزور بیان کرده است.
وی گفت: «در آن زمان، ترکیه نیز تلاش داشت در این فرآیند مشارکت داشته باشد، اما روسیه با مانورهای دیپلماتیک توانست این نیت را خنثی کند. برای تحقق برنامههای خود در قرهباغ، روسیه دالان لاچین را وارد توافق کرد. همزمان، انتظاراتی در مورد دالان زنگزور نیز ایجاد شد، اما این دالان بهطور مشخص در متن توافق ذکر نشد. در مراحل بعدی، بحران اوکراین به مانعی جدی برای روسیه تبدیل شد. در این شرایط، جمهوری آذربایجان کنترل دالان لاچین را در دست گرفت و حاکمیت خود را در منطقه بهطور کامل بازگرداند. به این ترتیب، برنامههای مربوط به دالان زنگزور عملاً از دستور کار خارج شد.»
این کارشناس معتقد است که تا زمانی که توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان امضا نشود، گشایش هرگونه دالانی واقعبینانه نیست: «بهعنوان رویکرد جایگزین، دستیابی به صلح سهجانبه میان ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان و در مرحله نخست، امضای توافقی برای ایجاد گذرگاههایی بهمنظور احیای ارتباطات حملونقل در منطقه مناسبتر خواهد بود. در حال حاضر، بسیاری از کشورها در منطقه از طولانی شدن روند صلح برای پیگیری منافع خود استفاده میکنند و در پی فرصتهایی برای شعلهور کردن تنشها هستند.»