گزارش‌ها از زندان قرچک ورامین حاکی از وضعیت نگران‌کننده‌ی فاطمه آتشی خیاوی، فعال مدنی و مدافع حقوق زنان و حقوق اتنیکی آذربایجان است. او در حال گذراندن محکومیت دو سال حبس تعزیری خود در یکی از نامناسب‌ترین زندان‌های ایران به سر می‌برد.

به گزارش Axar.az، خانم آتشی خیاوی، ۴۵ ساله و مادر دو فرزند، در بهمن ۱۴۰۲ همراه با چند فعال آذربایجانی بازداشت و پس از آزادی موقت، در اسفند ۱۴۰۳ برای اجرای حکم دوباره بازداشت شد. وی در پی جابه‌جایی جمعی زندانیان سیاسی زن، از اوین به زندان قرچک منتقل گردید.

به گفته منابع مطلع، او در شرایط دشوار زندان، با ضعف جسمی، اضطراب شدید و محرومیت از خدمات درمانی مواجه است. محدودیت تماس تلفنی، دسترسی به کتابخانه و ارتباط میان زندانیان سیاسی آذربایجانی نیز به‌عنوان فشار هدفمند بر او و سایر زندانیان گزارش شده است.

بر اساس حکم صادره از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی، وی به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» در مجموع به شش سال زندان محکوم شده بود که سه سال آن تعلیقی است. نزدیکانش می‌گویند فعالیت‌های او صرفاً مدنی و مسالمت‌آمیز و در راستای دفاع از زبان مادری و برابری زنان بوده است.

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در بیانیه‌ای اعلام کرده که بازداشت و حبس فاطمه آتشی بخشی از «سیاست سازمان‌یافته برای خاموش کردن صدای زنان آذربایجانی» است. این انجمن و سازمان‌های بین‌المللی از جمله عفو بین‌الملل و گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، خواستار آزادی فوری و بی‌قید و شرط او و رسیدگی به وضعیت غیرانسانی زندان قرچک شده‌اند.