۲۷ شهریور سالروز در گذشت استاد شهریار قهرمان " منظومه حیدربابایه سلام "

سید محمدحسین بهجت تبریزی (زاده ۱۲۸۵ – درگذشته ۱۳۶۷) متخلص به شهریار، شاعر آذربایجان که به زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی شعر سروده است.

مهم‌ترین اثر استاد شهریار منظومه حیدربابایه سلام (سلام به حیدربابا)، که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی بوده، یکی از بهترین اشعار ترکی شهریار به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های زادگاه خود یاد کرده‌ است. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است.

استاد شهریار روز ۲۷ شهریور ماه سال ۱۳۶۷ درگذشت. هر چند شهرت جهانی استاد به دلیل سرودن اشعار ترکی بخصوص منظومه حیدربابایه سلام می باشد. ولی رژیم جمهوری اسلامی سعی کرده از این موضوع نیز برای پیشبرد هدف شوم خود استفاده ابزاری کند. بطوری که روز در گذشت استاد، یعنی روز ۲۷ شهریور را "روز ملی شعر و ادب فارسی" اعلام نموده است.

درهمین روز تنها، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تبریز به بهانه گرامیداشت استاد شهریار و" روز ملی شعر و ادب فارسی" برگزاری ۱۲ عنوان برنامه و مراسم را برنامه ریزی کرده است. که حتی یکی از آن مراسم به زبان مادری شهریار که خود شیفته آن بود، نمی باشد.

به عبارت دیگر در این مراسم به اصطلاح گرامیداشت، از مالیات مردم ترک آذربایجان برای رشد و شکوفایی زبان بیگانه فارسی و درعین حال برای از بین بردن زبان ترکی که زبان استاد شهریار هم می باشد، استفاده می شود. به همین خاطر اعتراضات سیستماتیک از طرف فعالان ملی، روشنفکران و مردم وطن دوست آذربایجان به این بی عدالتی ضروری بوده، تا حق جای خود را بازیابد.

شعر استاد شهریار در وصف زبان ترکی:

تورکون دیلی

تورکون دیلی تک سئوگیلی ایسته کلی دیل اولماز
اؤزگه دیله قاتسان بو اصیل دیل اصیل اولماز

اؤز شعرینی فارسا – عربه قاتماسا شاعیر
شعری اوخویانلار ، ائشیدنلر کسیل اولماز

فارس شاعری چوخ سؤزلرینی بیزدن آپارمیش
« صابیر » کیمی بیر سفره لی شاعیر پخیل اولماز

تورکون مثلی ، فولکلوری دونیادا تک دیر
خان یورقانی ، کند ایچره مثل دیر ، میتیل اولماز

تورک قوشونو ، قیصر رومی اسیر ائتمیش
کسری سؤزودور بیر بئله تاریخ ناغیل اولماز

پیشمیش کیمی شعرین ده گرک داد دوزو اولسون
کند اهلی بیلرلر کی دوشابسیز خشیل اولماز

سؤزلرده جواهیر کیمی دیر ، اصلی بدلدن
تشخیص وئره ن اولسا بو قدیر زیر – زیبیل اولماز

شاعیر اولابیلمزسن ، آنان دوغماسا شاعیر
مس سن ، آبالام ، هر ساری کؤینک قیزیل اولماز

چوخ قیسسا بوی اولسان اولیسان جن کیمی شئیطان
چوق دا اوزون اولما ، کی اوزوندا عاغیل اولماز

مندن ده نه ظالیم چیخار ، اوغلوم ، نه قیصاص چی
بیر دفعه بونی قان کی ایپکدن قزیل اولماز

آزاد قوی اوغول عشقی طبیعتده بولونسون
داغ – داشدا دوغولموش ده لی جیران حمیل اولماز

انسان اودی دوتسون بو ذلیل خلقین الیندن
الله هی سئوه رسن ، بئله انسان ذلیل اولماز

چوق دا کی سرابین سویی وار یاغ – بالی واردیر
باش عرشه ده چاتدیرسا ، سراب اردبیل اولماز

ملت غمی اولسا ، بو جوجوقلار چؤپه دؤنمه ز
اربابلاریمیزدان دا قارینلار طبیل اولماز

دوز واختا دولار تاختا – طاباق ادویه ایله
اونداکی ننه م سانجیلانار زنجفیل اولماز

بو « شهریار » ین طبعی کیمی چیممه لی چشمه
کوثر اولا بیلسه دئمیرم ، سلسبیل اولماز
...
شعر "زبان ترك" استاد با ترجمه فارسی

هيچ زباني به مانند زبان عاشقانه و دوست داشتني تركي نيست
اگر اين زبان اصيل را با زبان ديگري مخلوط كني ديگر اصيل نخواهد بود

اگر شاعر شعر خود را با فارسي و عربي مخلوط نكند
آنهايي كه شعر را مي خوانند و يا مي شنوند كسل نخواهند شد

شاعر فارسي زبان اكثر حرفهاي خود را از ما برداشته
شاعري مانند صابر كه حرفي براي گفتن دارد بخيل نمي شود

ضرب المثلها و فلكلوريهاي تركي در دنيا نظير ندارد
در روستا مَثَل است كه لحاف خان از پارچه كهنه درست نمي شود

لشكر ترك قيصر روم را به اسارت گرفت
گفته انوشيروان است كه چنين تاريخي نمي تواند داستان باشد

شعر بايد مانند غذا طعم و نمك داشته باشد
تمام اهل روستا مي دانند كه بدون دوشاب نمي توان خشيل ( نام يك غذاست ) درست كرد

حرفها مانند جواهر هستند كه اگر اصل و بدلي بودنش را
كسي باشد كه تشخيص بدهد اينقدر پست ( آشغال ) نخواهد شد

نمي تواني شاعر شوي اگر از مادر شاعر زاده نشده اي
عزيزم تو مس ( كنايه از بدلي بودن طلا ) هستي . هر پيراهن زردي كه طلا نمي شود

اگر قدت زيادي كوتاه باشد حيله گر و مكار مي شوي
زياد هم بلند قد نباش كه آدم بلند قد عقل زيادي ندارد ( كنايه از متعادل بودن )

پسرم من نه مي توانم ظالم باشم و نه اهل قصاص
اين را در سرت فرو كن كه ابريشم پشم بز نمي شود

عشق را آزاد بگذار و اجازه بده آثار خود را در طبيعت (طبيعت انساني ) نشان بدهد
غزال وحشي كه در كوه و صخره ها به دنيا آمده نمي تواند حيوان آرامي شود

انسان كسي است كه دست مستضعفان را بگيرد ( ياري كند )
كسي كه خدا از او راضي باشد ذليل نمي شود

هر چند كه سراب آب معدني ، كره و عسل دارد
اگر سر به فلك هم بزند باز هم سراب نمي تواند اردبيل شود

اگر براي ملت غمخواري باشد اين بچه ها به تركه چوب ( كنايه از لاغر شدن ) تبديل نمي شوند
از اربابهايمان هم كسي پيدا نمي شود كه شكم گنده باشد

هميشه در و ديوار پر است از ادويه جات
اما وقتي كه مادرم شكم درد مي گيرد زنجبيل پيدا نمي شود

مانند طبع اين شهريار كه مي توان در چشمه آن شنا كرد
نمي گويم كوثر مي تواند باشد اما از سلسبيل افضل تر است ( دو آب بهشتی )