در این قسمت نیز دلنوشته ی شاعره خانم مینا آقازاده را در باره پدیده ی سرقت ادبی با شما در میان خواهیم گذاشت

قسمت قبلی

قسمت چهارم

وی به نقل از «محمد رضا ترکی» می نویسد:

ابیات سروده ی مرا پس بدهید

مضمون ربوده ی مرا پس بدهید

هر واژه ی آن پاره ای از جسم من است.

لطفا دل و روده ی مرا پس بدهید.

وی در ادامه می افزاید: سرقت ادبی به معنی انتساب نوشته ها و اشعار دیگران به نام خود است. به طور مثال چنانچه شخصی شعر یا نوشته ای را که در حقیقت از آن دیگری است بدون تغییر یا با

اندکی تغییر اثر خود قلمداد کند مرتکب سرقت ادبی شده است. اما انواع سرقتهای ادبی به همین قسم محدود نمیشود و جنبه های دیگری چون انواع تقلید سبک درونمایه قالب و غیره و انواع اقتباس را نیز دربرمی گیرند.

(سلیمان مختاری)

از دیرباز تا کنون شعر و شاعری با شعور همراه بوده است. سرقت اندیشه ، احساس و زبان دیگری نابخشودنی است. شعر هنر است تولد است جوشش و زندگی است اگر این اتفاق شکوهمند در ذهن ما نمی افتد برای احراز هویتی جعلی، بساط شخصیت

سازی مان را باید جای دیگری پهن کنیم . اشعار فرزندان یک شاعر هستند اوست که آنها را با آب دیده و غذای فکر پرورش می دهد . پس چگونه میتوانیم به احساس، اندیشه و سبک یک شاعر دستبرد بزنیم . چگونه می توانیم سخن و حس دیگری را به خود نسبت دهیم در حالی که خود خالی از ابتدایی ترین احساسهای انسانی هستیم. وقتی اشعار معروف بزرگان مورد سرقت قرار می گیرد چرا فکر میکنیم اشعار شاعران گمنام میتواند مصون بماند ؟ حتی اگر شعری را با الهام از شاعری سروده باشیم بر ماست که قید کنیم که این شعر الهام گرفته از شعر فلان شاعر است . سرقت در مورد موارد مادی شاید توجیه نیاز اقتصادی و.... داشته باشد اما در اینگونه موارد که خانه ی اندیشه و احساس شاعری دستبرد زده می شود شود بعد روانی قضیه مطرح است . سارق ادبی سرشار از پوچی و رکود است و به دنبال کسب آوازه و شهرت و هویت از راه غیر اخلاقی و غیر شرعی آن است. گره های کور شخصیتی که در وجود سارق ادبی است او را بر آن میدارد تا با دستاویز شدن از افکار و احساس دیگری مسیر رشد خود را هموار و مرتفع سازد چه اگر در این مسیر به صورت موقت هم رشدی داشته باشد حکم فواره ای را دارد که با سرعت به زمین خواهد خورد. چرا که برای ماندگاری در این حیطه ، ذهن باید تراوش داشته باشد و چشمه ی خلاقیت از سرچشمه جوشان باشد. تولیدات ادبی هر فرد داراییهای عقلانی و احساسی او محسوب می شود تجاوز به این دارایی ها باید مانند دیگر سرقت ها حتما پیگیری شود و مجازاتهای مادی و معنوی برایش در نظر گرفته شود. در گذشته که مانند امروز به پیشرفتهای الکترونیکی دست نیافته بودیم این نقیصه کمتر یافت میشد اما متأسفانه امروزه با دسترسی به اینترنت و بسیاری امکانات دیگر این معضل فراوان تر ریشه کرده است.

بر ماست که با اولین سرقتی که میبینیم بر روی گزینه ی تخلف کلیک کرده و محیط ادب را از این آفت پاک سازی کنیم.

خانم مینا آقازاده به استناد از آقای «جلا الدین همایی» انواع سرقت ادبی را اینگونه بر می شمارد:

1- نسخ و انتحال : هر گاه لفظ و معنی هر دو را عینا و بدون تصرف و تغییر، سرقت کرده باشند

2- مسخ و اغاره : هر گاه لفظ و معنی - هر دو را برده اما در آن تغییر و تبدیل داده باشند

3- سلخ و المام : تنها در صورتی که معنی و فکر و مضمون را فرا گرفته و با حفظ موضوع آن را به لفظ دیگر بیرون آورده باشند

4- نقل : هر گاه گفته با نوشته ی دیگری را از لفظ و معنی یا معنی و مضمون بگیرند و موضوع آن را تغییر دهند چنانکه سخن منظوم را از باب مدح به هجا و از حماسه به غزل و ... نقل کنند.

5- شیادی و دغلکاری و دزدی بی برگه و بی نام و نشان : هر گاه لفظ و معنی را به سببسرقت ماخذ و اسناد ربوده باشند.

وی در پایان دوستانه از همه ی بزرگان و صاحبان احساس و اندیشه خواستار است که با نگاه تیزبینشان نگذارند که حقوق عاطفی و فکری افراد پایمال شود.

و شعری زیبا از محمد رضا لطفی را آورده که برخی از ابیات آن به قرار زیر هست:

چرا از من؟! تو از من می کنی دزدی

و آن هم روز روشن میکنی دزدی؟

کنم هر تشنه را سیراب بارانم

خودم میبخشم از من می کنی دزدی؟!

کسی دیدی بدزدد عطر گل ها را ؟!

تو عطر گل ز گلشن می کنی دزدی؟

شفای جسم و تن در روح می باشد

برای وصله سوزن می کنی دزدی؟!

برای رشد کردن با شکوفایی

کتاب از بهر رستن می کنی دزدی؟....

در قسمت بعدی به دزدی ادبی شعرای فارس زبان از شاعران مشهور ترک آذربایجانی خواهیم نوشت.