صفحه نخست دنیا |
مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در روز چهاردهم ماه دسامبر برابر با بیستوچهارم آذر ماه عبارتند از:
در سال ۱۵۰۳ نوسترآداموس، پیشگوی فرانسوی متولد شد.
در سال ۱۷۹۹ جورج واشنگتن، اولین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا چمش از جهان فرو بست.
در سال ۱۷۸۸ کارل فیلیپ امانوئل باخ، آهنگساز آلمانی درگذشت.
در سال ۱۸۱۹ آلاباما به عنوان بیستمین و دومین ایالت ایالات متحده آمریکا شناخته شد.
در سال ۱۸۴۶ تزار نیکلای اول روسیه، فرمان تغییراتی در تقسیم اداری قفقاز جنوبی صادر کرد. بر اساس این فرمان، استان گرجستان-ایمرتی و استان خزر که در سال ۱۸۴۱ تأسیس شده بود، لغو شد و ۴ استان تفلیس، کوتایسی، دربند و شاماخی به جای آنها تأسیس شد. اراضی آذربایجان بین استان های تفلیس، دربند و شاماخی تقسیم شده است.
در سال ۱۹۰۳ اولین اقدام برادران رایت برای پرواز صورت گرفت.
در سال ۱۹۰۳ کشورهای آلبانی، اتریش، بلغارستان، کامبوج، سریلانکا، فنلاند، مجارستان، ایرلند، ایتالیا، اردن، لائوس، لیبی، نپال، پرتغال، رومانی و اسپانیا به عضویت سازمان ملل متحد درآمدند.
در سال ۱۹۰۸ دارنده اولین دکترای علوم آذربایجان در رشته فیزیولوژی گیاهی (۱۹۴۴)، آکادمیک مظفر حیدر اوغلو ابوطالبوف در شهر اردوباد متولد شد.
در سال ۱۹۱۵ رشید بهبودوف خواننده برجسته، هنرمند مردمی آذربایجان شوروی، برنده جوایز دولتی اتحاد جماهیر شوروی و آذربایجان شوروی، قهرمان کار سوسیالیستی، هنرمند مردمی جمهوری خودمختار داغستان، و گرجستان، متولد شد. وی با ترانه "لالهلَر" در اذهان ماندگار شد. بهبود اوف در تهران، هندوستان و بسیاری از کشورهای منطقهای و عربی، کنسرت موسیقی برگزار کرده است.
در سال ۱۹۱۹ کنفرانس آذربایجان و ارمنستان در باکو آغاز شد. این کنفرانس که بر اساس توافقنامه امضا شده بین طرفین در ۲۳ نوامبر برگزار شد، به اختلافات ارضی اختصاص داشت. اما این کنفرانس که به مدت یک هفته (تا ۲۱ دسامبر) به طول انجامید، بدون نتیجه به پایان رسید. اگرچه هیئت آذربایجانی (رئیس وزارت امور خارجه، فتحعلی خویلو، وزیر کشور م. هاچینسکی) بر حل و فصل اختلافات مرزی اصرار داشتند، اما طرف ارمنی به بهانههای مختلف از آن اجتناب کرد و در هیچ موضوعی از جمله زنگهزور به توافق نرسید. اندکی بعد (ژانویه ۱۹۲۰) نیروهای ارمنی حدود ۵۰ روستای آذربایجانی را در زنگهزور غارت کردند.
در سال ۱۹۲۷ خودو ممدوف، دانشمند مشهور در زمینه بلورشناسی، منتقد ادبی، عضو افتخاری آکادمی سلطنتی بریتانیا، عضو متناظر آذربایجان، در روستای مرزیلی متولد شد. او برای اولین بار در اتحاد جماهیر شوروی سابق از پایان نامه نامزدی خود در تخصص "بلورشناسی و کریستالوگرافی" دفاع کرد و اکتشافات او در این زمینه بسیار مورد استقبال مراکز علمی جهان قرار گرفت. او نویسنده کتاب های معروفی مانند حافظه الگو و دو بال است.
در سال ۱۹۲۹ دیلارا علیاکبر قیزی علیئوا ، منتقد ادبی، مترجم، عضو اتحادیه نویسندگان آذربایجان، دکترای علوم زبان، شرکت کننده فعال جنبش خلق آذربایجان، معاون شورای عالی آذربایجان شوروی در تفلیس، گرجستان، در یک خانواده آهنگر به دنیا آمد.
در سال ۱۹۴۷در قلمرو اتحاد جماهیر شوروی، سیستم کارت (کوپن)برای کالاهای غذایی و صنعتی لغو شد.
در سال ۱۹۸۵ برابر ۱۳۶۴ شمسی، میر حبیب قوامی معروف به "حبیب ساهر" در تهران دارفانی را وداع کرد. او شاعر، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ادبی آذربایجانی و بنیانگذار شعر آزاد ترکی در ایران است. حبیب ساهر پس از تأسیس دولت خودمختار آذربایجان، کتاب درسی «زبان مادری» را برای دانشآموزان تالیف کرد. وی در مقالاتی در مطبوعات به اسم هایی چون «آیدین»، «اولکر»، «آغ» معروف بود. او بارها به دلیل فعالیت هایش تبعید شد. پس از انقلاب اسلامی ایران با حلق آویز کردن خود دست به خودکشی زد. میر حبیب قوامی در سال ۱۹۰۳ در محله سرخاب تبریز به دنیا آمد. ابتدا خواندن و نوشتن به زبان عربی را درمدرسه «سردابه اوستو» آموخت. بعدها تحصیلات ابتدایی را در مدارس «مدرسهی معتمده» و «رشدیه» گذراند. پس از پایان تحصیلات ابتدایی وارد دبیرستان «مدرسه مبارک محمدیه» شد. در اینجا او با محمدحسین شهریار همکلاسی بود. میرزا تقی خان رفعت تبریزی در دوران تحصیل وی در دبیرستان معلم زبان و ادبیات فرانسهی او بود. حبیب ساهر تحت تأثیر میرزا تقی خان رفعت به ادبیات غرب علاقه مند شد. او با نشریات «رسیملی آی» و «ثروت فنون» که در ترکیه منتشر می شد ، آشنا شد. در اینجا او تخلص «ساهر» را انتخاب کرد چون به کارهای جلال ساهر، شاعر اهل ترکیه علاقه پیدا کرد. در این هنگام ساهر همراه با هم کلاسیهای خود روزنامه های «انجمن رفعت» و «ادب» را چاپ و منتشر میکردند . پس از ترور شیخ محمد خیابانی و فروپاشی دولت آزادیستان، چاپ هر دو روزنامه متوقف شد. پس از پایان تحصیل مدتی به شغل معلمی مشغول شد. بخشی از درآمد خود را برای خانواده اش در تبریز می فرستاد و بقیه را برای تحصیلات عالی در ترکیه جمع آوری می کرد. حبیب ساهر در سال ۱۹۲۷ به ترکیه رفت. او به مدت دو سال در مدرسه «دبستان ایرانیان» که برای ایرانیان مقیم این شهر افتتاح شده بود، به عنوان معلم زبان و ادبیات فارسی مشغول به کار شد. در سال ۱۹۲۹ در دانشکده تاریخ و جغرافیا دانشگاه استانبول پذیرفته شد. در اینجا با شعر معاصر ترکی و فرانسه آشنا شده و زبان فرانسه را فرا گرفت. او در دوران تحصیل، اشعار جدید شارل بودلر شاعر فرانسوی مثل «دشمن» و شعر معروف لامارتین «دریاچه»، گلستان سعدی و غزلیات حافظ شیرازی را به ترکی آذربایجانی ترجمه کرد. ساهر پایان نامه خود را با عنوان «جغرافیای طبیعی آذربایجان ایران» نوشت و از آن دفاع کرد. او به توصیه استادش سعدی بیگ، پایان نامهاش را به صورت زنجیره در مجله«آذربایجان یورد بیلگیسی» منتشر کرد. پس از اتمام تحصیلات در سال ۱۹۳۳ به تبریز بازگشت. با انتصاب اداره آموزش و پرورش، به عنوان معلم جغرافیا دریکی از مدارس تبریز شروع به کار کرد. علاوه بر این، او کتابهای درسی نیز برای دانش آموزان نوشته بود. در سال۱۹۳۶ با تصمیم اداره آموزش و پرورش تبریز، کتاب درسی «جغرافیای خمسه» او در زنجان منتشر شد و جایزه دریافت کرد. ساهر بعداً برای کار معلمی به زنجان فرستاده شد. در سال ۱۹۴۱، روشنفکران آذربایجانی که به عنوان بخشی از هیئت نمایندگی اتحاد جماهیر شوروی آذربایجان به تبریز آمدند، تغییرات مثبتی در فضای ادبی و فرهنگی شهر ایجاد کردند. در این دوره اشعار، ترجمه ها و مقالات حبیب ساهر در روزنامه ها و مجلاتی چون «آذربایجان»، «در راه وطن»، «شفق»، «ملت آزاد»، «شرق جدید» منتشرشد. در سالهای اقامت وی در تبریز، آثار فارسی او «شقایق»، «سایهها»، «افسانه شب»، «گزیده اشعار» منتشر شد. پس از تأسیس حکومت خودمختار آذربایجان در سالهای ۱۹۴۵-۱۹۴۶ کتاب درسی «زبان مادری» را برای دانش آموزان نوشت و با تخلص و امضای «آیدین» در مطبوعات ظاهر شد. پس از فروپاشی حکومت خودمختار آذربایجان به تدریس ادامه داد. او همچنان به زبان مادریاش شعر و داستان با امضاهای مخفیانهای چون «آیدین»، «اولکر»، «آغ» می نوشت. پس از آشکار شدن فعالیت وی، به اردبیل تبعید شد. در آنجا او به عنوان معلم در مدرسه «صفویه» مشغول به کار شد. در دوران تدریس در مدرسه به دلیل اینکه کلاس هایشبه زبان ترکی آذربایجانی برگزار می شد، مدام تذکر می گرفت. در نتیجه پس از ۳ سال از اردبیل اخراج و به قزوین تبعید شد. از آنجایی که در قزوین نیز تغییری در فعالیت های وی ایجاد نشد، به شهر ساری در استان مازندران تبعید شد. در آنجا او به مالاریا مبتلا شد و به همین دلیل به قزوین بازگردانده شد و ۱۳ سال در آنجا زندگی کرد. وی بعدها به تهران نقل مکان کرد. در سال ۱۹۶۵ اولین کتاب شعر او که به زبان مادری اش سروده شده بود به اسم «غزلیات» منتشر شد.. کتابهای وی به نام های «سحر ایشیقلانیر»، «سؤنمهیهن ایشیقلار»، « داغینیق خاطیرهلر»، «کؤوشن» پس از انقلاب اسلامی ایران منتشر شد. علاوه بر این، شعرهایی به زبان فرانسه و داستان های کوتاه به زبان عربی نیز نوشته است.
در سال ۱۹۹۶ قراردادهایی بین شرکتهای نفتی آمریکا، عربستان سعودی و ژاپن و سوکار آذربایجان برای بهرهبرداری مشترک از میدانهای «دان اولدوزدو» و «اشرفی» در دریای خزر به امضا رسید.
در سال ۲۰۱۵ آذر حسین اوغلو رضایف ، آهنگساز، عضو افتخاری آکادمی هنر جمهوری آذربایجان شوروی، استاد، هنرمند مردمی جمهوری آذربایجان شوروی، برنده نشان افتخار، جایزه همای، در باکو درگذشت.
تاریخ
2024.12.14 / 09:55
|
نویسنده
یاکاموز
|