جواد ظریف وزیرخارجه پیشین ایران در صفحه انستگرامی خویش، توضیحی در مورد سرشت سیاست در ایران و پیوند آن با سیاست خارجی داده است که به نوعی پاسخ او به صحبتهای دو هفته پیش علی خامنهای در توصیف تحقیرآمیز دوره حضور او در وزارت امور خارجه است.
به گزارش Axar.az، جواد ظریف در این یادداشت نقل قولی از روحالله رمضانی، نویسنده کتاب «تاریخ سیاست خارجی ایران» را بازگو کرده است که به «خیالبافی» و «لافزنی» حاکمان ایران و بیتوجهیشان به امکانات و مقدورات برای تصمیمگیری مرتبط است: «مرحوم پروفسور روحالله رمضانی، متخصص برجسته سیاست خارجی ایران در آمریکا، سیاست خارجی پانصد سال گذشته ایران را چنین آسیبشناسی میکند: ایران در پی به دست آوردن دوباره قلمروی بود که زمانی در تصرف داشت و اغلب نمیتوانست فاصلهی میان این اهداف و امکانات در دسترس برای تحقق آنها را درک کند».
علی خامنهای در سخنان روز ۳۰ خردادش در جمع مدیران وزارت امور خارجه دولت ابراهیم رئیسی به صورت تلویحی برجام و مدیران پیشین وزارت امور خارجه که توافق هستهای را منعقد کرده بودند کسانی خواند که عزت جمهوری اسلامی را نادیده گرفته بودند و به دنبال «دیپلماسی التماسی» بودند:
«ما در طول این سالها داشتیم مواردی را که دیپلماسی ما، تعبیر درست در قبالش همین تعبیر «التماسی» است، «دیپلماسی التماسی». ممکن است لحنمان هم التماسآمیز نبوده، اما باطن قضیه التماس بوده. عزت یعنی نفی اینجور دیپلماسی، نفی چشم دوختن به دست و زبان این و آن. این شخصیت پختهی سیاسی قدیمی فلان کشور اینجوری گفت، اینجوری قضاوت کرد، آن یکی اینجوری گفت، اینجوری اقدام میکنند. عزت یعنی ما چشممان و نگاهمان به این چیزها نباشد، تکیهمان به اصول خودمان باشد.»
علی خامنهای یک بار دیگر هم در ماههای پایانی کار وزارت جواد ظریف و پس از انتشار فایل مصاحبه محرمانه او در مورد غلبه خواستههای سپاه و ماجراجوییهای منطقهای رهبر جمهوری اسلامی بر تصمیمات دیپلماتیک به ظریف حمله کرده بود. او در آن زمان گفته بود که اساسا وزیر امور خارجه در هیچ کشوری نقشی در تعیین سیاست خارجی ندارد و وزارت امور خارجه تنها مجری سیاست خارجیای است که او تعیین میکند.
ظریف در بخش پایانی این یادداشت نوشته است که اگر به دنبال «ترکمانچای» و قراردادهای از این دست را که نوعی کم کردن از آسیب ناشی از خیال خام رهبران کشور بود نمیخواهیم، باید به آنها یاد بدهیم که در چارچوب مقدورات عمل کنند و نه با خیالپردازیهای موهوم.