صفحه نخست سیاست |
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا میگوید:" از حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران حمایت نمیکند". سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم اعلام کرد که کشورش «برای اسرائیل روشن کرده که آمریکا فکر نمیکند اسرائیل باید به تاسیسات هستهای ایران حمله کند».
این سخنان را چگونه باید فهمید؟ آیا میتوان گفت در صورت بالا گرفتن سطح درگیری، تاسیسات هستهای{ایران} از حملات اسرائیل در امان خواهد ماند؟
برای پاسخ به این سوال، باید تحولات چند هفته اخیر و یکسال گذشته را مرور کرد.
نتانیاهو هفته گذشته در مسیر سفر به نیویورک، از صندلی خود در هواپیما دستور حذف یکی از فرماندهان عالیرتبه حزبالله را داد. او پس از فرود در نیویورک، بلافاصله به سازمان ملل رفت و در نطقی نسبتا طولانی، به جمهوری اسلامی هشدار داد که، «اگر به ما حمله کنید، به شما حمله خواهیم کرد».
پس از این سخنرانی، از پشت تریبون به پشت کامپیوتری در هتل محل اقامتش رفت و فرمان حذف حسن نصرالله را صادر کرد. خامنهای و سپاه، همواره در توجیه ریختن صدها میلیارد دلار از ثروت ملی ایرانیان به جیب حزبالله و دیگر نیروهای نیابتی، آنان را «عمق استراتژیک» و «عامل بازدارندگی» جمهوری اسلامی میخواندند. قرار بود حزبالله، در روز مبادا به عنوان نیرویی برای رفع خطرات نظامی از جمهوری اسلامی عمل کند. نتانیاهو، ظرف ده روز، شیرازه «بازدارندگی» و «عمق استراتژیک» خامنهای را از هم پاشاند.
معنی هشدار نتانیاهو به جمهوری اسلامی روشن است: «اگر به ما حمله کنید، به شما حمله خواهیم کرد»؛ یعنی اسرائیل آمادگی جنگ تمام عیار با جمهوری اسلامی را دارد و چه بسا برای آن لحظهشماری میکند. کشتن نصرالله در پناهگاه زیرزمینی، پیام آشکاری برای خامنهای داشت: اگر مانند نصرالله، پیجر و بیسیم و دیگر وسائل الکترونیک را هم از خود دور کنی، در قعر زمین میتوانیم تو را هدف قرار دهیم.
عملیات پیجر، حذف تمام ردههای فرماندهی حزبالله در بیروت و حذف هنیه در قلب تهران، نشان داد که اسرائیل به فیها خالدون جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتیاش، اشراف اطلاعاتی دارد و از رگ گردن به آنان نزدیکتر است. فرماندهان سپاه و مقامهای جمهوری، ادامه زندگی خود را عجالتاً مدیون اراده سیاسی نتانیاهو هستند. پس از حمله هفت اکتبرِ حماس، بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی، صحبت از پایان «افسانه شکستناپذیری» اسرائیل میکردند. اسرائیل، در ماههای گذشته، موفق شد «توهم پیروزی» را از جمهوری اسلامی، نیروهای نیابتی و حامیانشان بگیرد.
عملیات نظامی اسرائیل، علاوه بر دستاوردهای نظامی، نقش کلیدی در شکلدهی افکار عمومی داشته است. هدف اسرائیل از این مجموعه عملیاتها، تثبیت این باور بوده که «هر کسی به ما آسیب بزند، نابود میشود» و به این هدف تا حد زیادی دست یافته است. خیلیها میگویند این راه حلی قطعی نیست و بعد از مدتی، گروههای مسلح دیگری سربرخواهند آورد، اما اسرائیل، فعلا مشغول رفع خطر آنی است و مثل هر موجود زنده دیگری، خطر وجودیِ آنی برایش در صدر اولویتهاست.
در جنگی که اسرائیل در یک سال گذشته با آن روبرو بوده، هشدارها و توصیههای آمریکا چقدر در شکلدهی به تصمیمات کلیدی اسرائیل اثر گذار بوده است؟ آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، همان فردای هفت اکتبر، اسرائیل را از حمله به غزه برحذر داشت. بایدن به اورشلیم رفت و هشدار داد که «اسرائیل نباید اشتباه آمریکا پس از یازده سپتامبر را تکرار کند.» نتانیاهو، اعتنایی به این هشدارها نکرد و بمباران حماس در غزه آغاز شد. این سناریو در مراحل مختلف، از جمله در آستانه ورود نیروی زمینیِ ارتش اسرائیل به غزه، پیش از آغاز عملیات در رفح، پس از حذف فواد شکر در بیروت و هنیه در تهران، بارها و بارها تکرار شد اما نتانیاهو، بیتوجه به فشار بیامان غرب و در رأس آن آمریکا، کار خود را پیش برد.
بایدن در گفتوگوهای خصوصی با نتانیاهو، فریاد کشید و او را به باد فحش گرفت. کاخ سفید این خشم و غصب را به رسانهها نشت داد اما نتانیاهو، کوتاه نیامد. کاخ سفید دهها بار در ده ماه گذشته، خبر از آتشبس قریبالوقوع داده است. آخرینش همین هفته پیش بود که رسانهها به نقل از مقامهای کاخ سفید، از موافقت اسرائیل با آتشبس ٢١ روزه با حزبالله به ابتکار بایدن و مکرون خبر دادند. اما بلافاصله روشن شد که مکرون و بایدن، آرزواندیشی کردهاند و فشار سیاسی آمریکا و فرانسه نتوانست نصرالله را از مرگ برهاند. بایدن در حال حاضر، عملا دیگر رئیسجمهور نیست و به تعبیر رسانههای آمریکایی، تبدیل به «اردک لنگ» شده است. معاون او هریس، فعلا درگیر کمپین انتخاباتی و سفرهای تبلیغاتی است.
به نظر میرسد اسرائیل با بهرهگیری کامل از این خلأ سیاسی در آمریکا، قصد دارد دشمنان خود را یک به یک حذف کند.
این پنجره، دستکم تا پنج نوامبر(چهار هفته دیگر) که انتخابات ریاستجمهوری در آمریکا برگزار میشود و بلکه تا ٢٠ ژانویه که رئیسجمهور بعدی وارد کاخ سفید میشود، باز خواهد ماند.
برای درک بهتر تاثیر نظرات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا روی نحوه حملات اسرائیل، باید کارنامه یک سال گذشته اسرائیل را در نظر گرفت. در یک سال گذشته، آمریکا از هیچ یک از اقدامات اسرائیل حمایت نکرده و بارها به صورت علنی یا درگفتگوهای غیرعلنی، تلاش کرده اسرائیل را متوقف کند اما دست کم تا امروز موفق نشده است. آیا هشدار و زنهار آمریکا برای جلوگیری از حملات اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران، نتیجهای متفاوت خواهد داد؟ پاسخ این پرسش در روزها و هفتههای آینده روشن خواهد شد.
تاریخ
2024.10.06 / 15:25
|
نویسنده
مهدی پرپنجی
|