صفحه نخست دنیا |
مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در روز هشتم ماه اکتبر برابر با هفدهم مهر ماه عبارتند از:
در سال ۱۶۰۱ صائب تبریزی شاعر آذربایجانی در شهر تبریز متولد شد. اصالتاً از ترکان آذربایجان بود و به ترکی آذربایجانی و فارسی می نوشت که یکی از مشهورترین نمایندگان ادبیات کلاسیک آذربایجان است.
میرزا محمد علی صائب تبریزی و تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش گذراند.
شاه عباس اول عده زیادی از اهل ذوق و هنر را از تبریز به اصفهان می برد. پدر صائب نیز به عنوان خطاطی معروف در میان کسانی بود که به اصفان منتقل شدند. صائب تحصیلات و فعالیت شعری خود را در اصفهان ادامه می دهد. او از کاشی و شفائی از علمای برجسته زمان درس گرفت. پس از پایان تحصیل، در اصفهان به عنوان روشنفکری فرهیخته و شاعری توانا شناخته شده بود. پس از آن طبق سنت های دوره صائب در سفرها به تحصیل ادامه داد. مکه و مدینه را زیارت می کند و از آنجا به عثمانی می رود. او در اینجا با شاعران و دانشمندان سرشناس کشور ملاقات می کند و گفتگوهای خلاقانه ای دارد. اندکی پس از بازگشت صائب به اصفهان، در سال ۱۶۲۵ به هند رفت، زیرا در اینجا با سردی از او پذیرایی کردند. در راه بازگشت به کابل. حاکم کابل، میرزا احسن الله نواب صائب، که در عالم شعر به ظفرخان معروف است، به عنوان مهمانی عزیز از او پذیرایی و در قصرش میزبانی کرد. در سال ۱۶۳۰ ظفرخان صائب را با خود به کاخ شاه جهان حاکم مغول برد. (شاه جهان بعدها به خاطر مقبره تاج محل که به افتخار همسرش ساخته بود، در سراسر جهان شناخته شد.) صائب در قصر با مسیح، پزشک و شاعر برجسته، سراینده شعر معروف «ورگه و گلشا» که در سال ۱۳۹۰به زبان ترکی آذربایجانی سروده شده است، آشنا می شود. مسیحی در اینجا به عنوان پزشک شاه کار می کرد. علیرغم اینکه بسیاری از تذکران مسیح را شاگرد صائب می دانند، دوستی آنها در خلاقیت هر دو شاعر تأثیر مثبت دارد و ماندگار است. صائب از خلاقیت مسیحی بسیار قدردانی می کند و پس از مرگ او از اولین گردآورندگان «دیوان» دوستش است. به گفته تذکرچی میرزا طاهر نصرآبادی در خانه صائب ده «دیوان» مسیحای او وجود داشته است.
پدر صائب تبریزی پس از او به هند آمد و اجازه گرفت تا او را به اصفهان ببرد. این بار شاه عباس دوم (۱۶۴۲–۱۶۶۶) از شاعر با احترام استقبال کرد و او را به کاخ خود دعوت کرد. صائب رئیس شعرای کاخ می شود. او در اینجا غزلیات و قصیده می آفریند.
صائب تبریزی جریان شعری جدیدی می آفریند که پژوهشگران ایرانی آن را «سبک اصفهانی» می نامند. لازم به ذکر است که در هند او را بنیانگذار «مکتب هندی» شعر زبان فارسی می دانند.
پس از روی کار آمدن شاه سلیمان (۱۶۶۶-۱۶۹۴)، نگرش نسبت به صائب در کاخ به طور جدی تغییر کرد و بدتر شد و او کاخ را ترک کرد.
صائب میراث شعری بزرگی از خود به جای گذاشت. برخی از محققین میراث او را حدود ۳۰۰ هزار بیت می دانند. دانشمند برجسته آذربایجانی، محمدعلی تربیت، در کتاب «اشخاص برجسته آذربایجان» می نویسد که خود ۱۲۰۰۰۰ بیت «دیوان» صائب (بدون احتساب اشعار او) را دیده است.
صائب تبریزی در سال ۱۶۷۷ در اصفهان درگذشت و در آنجا به خاک سپرده شد.
در سال ۱۱۳۸ درشهر حلب سوریه زمین لرزه قدرتمندی اتفاق افتاد و تلفات و خسارات سنگینی را به همراه آورد.
در سال ۱۸۶۸ توماس ادیسون فونوگراف(دستگاه ثبت و ضبط صدا) را اختراع کرد.
در سال ۱۸۸۵ فرانسوا موریاک، نویسنده مشهور فرانسوی و برنده نوبل ادبیات چشم به جهان گشود.
در سال ۱۹۰۸ حسین خان باغبان مارالانی مجاهد مشروطه در صحنه نبردهای تبریز جان باخت.
در سال ۱۹۲۴ مجلس کبیر ملی ترکیه به ساختمان جدید خود در آنکارا نقل مکان نمود.
در سال ۱۹۳۹ آلبرت انیشتین فیزیکدان برجسته المانی الأصل آمریکا، نامه مشهور خود را در رابطه با بمب اتم، برای روزولت رییس جمهوری وقت آمریکا نوشت.
در سال ۱۹۶۸ ناسا، نخستین سفینه اپولوی حامل انسان را به فضا فرستاد.
در سال ۱۹۸۰ دو فضانورد روس با نامهای والری ریومین و لئونید پوپوف، پس از ۱۸۵ روز اقامت در سفینه فضایی سالیوت ۶ رکورد حضور در فضا را شکستند و به زمین بازگشتند.
در سال ۱۹۸۴ کاترین سولیوان به عنوان نخستین آمریکایی در فضا راهمپیایی کرد.
در سال ۱۹۹۵ در جنگ داخلی بوسنی هرزه گوین آتش بس اعلام شد.
در سال ۲۰۰۲ جیمی کارتر رییس جمهوری سابق آمریکا جایزه نوبل دریافت کرد.
در سال ۲۰۲۰ مصادف با امروز ۸ اکتبر، شهر گنجه آزربایجان برای سومین بار در جریان جنگ میهنی مورد حمله موشکی نیروهای مسلح ارمنستان قرار گرفت. در جریان جنگ دوم قره باغ، نیروهای مسلح ارمنستان ۵ بار (۴، ۵، ۸، ۱۱، ۱۷ اکتبر) با موشک و توپخانه سنگین به شهر گنجه حمله کردند. در نتیجه ۲۶ نفر شهید، ۱۷۵ نفر مجروح شدند، تاسیسات زیربنایی عمرانی واقع در شهر و خودروها آسیب زیادی دیدند. در مقابل، با اینکه ارتش آذربایجان نسبت به نیروهای مسلح ارمنستان در حد غیرقابل قیاس دست بالاتر را داششتند، اما یکبار هم که شده، اهداف و مردم غیرنظامی ارامنه را هدف سلاحهای کشتارجمعی قرار نداد.
تاریخ
2024.10.08 / 09:58
|
نویسنده
Axar.az
|