یک ضرب‌المثلی هست که می‌گوید: «بحر سیاست پرتلاطم و بی انتهاست». با الهام از این مسئله می توان گفت؛ سیاست‌مردان دول جهان باید خیلی کارکشته، تیزبین و دوراندیشانه و به دور از تعصبات شخصی و ایدئولوژیکی در فکر تأمین منافع بلند مدت دولت-ملت خویش باشند.

با تجزیه و تحلیل تجربه‌ی صد سال اخیر دولتمردان ایران و مخصوصاً حاکمان جمهوری اسلامی، می بینیم که آنان از درک مسائل فوق‌‌الذکر به معنای واقعی کلمه عاجز بوده و هستند.

اینکه شرایط سیاسی، اجتماعی، اقثتصادی، فرهنگی و بخصوص منطقه‌ای جهان به سرعت در حال تغییر و تحول هست، برکسی پوشیده نیست. اما هم‌آهنگی با این دگرگونی نبوغ خاصی را می طلبد.

اینک منطقه‌ی قفقاز جنوبی به کانون زورآزمایی دول منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای تبدیل شده و یکه‌تازی دو قدرت برتر جهان نیز عملاً بدون جلب رضایت شرکای منطقه‌ای کارساز نیست.

علی‌رغم توصیه‌ی فعالان سیاسی- فرهنگی اقوام و ملل ساکن شمالغرب کشور به حاکمان تهران در راستای حفظ مناسبات معقول با همسایگان هم نژاد و هم زبان جمع کثیری از شهروندان خویش، آنان حتی قادر به حفظ ظاهری سیاست بیطرفانه نیز نبوده و مدام بر طبل عناد کوبیدند و شد آن‌چیزی که نباید می شد.

اکنون روسیه برای خنثی کردن قسمتی از تحریم‌های کمرشکن غرب از بابت جنگ اوکراین، به شدت نیازمند جمهوری‌های آذربایجان و ترکیه است.

ایران نیز که اصلاً و ابداً فکرش را نمی کرد که به این زودی‌ها ورق بازیِ منطقه‌ای به نفع ترکها برگردد، اینک تمام رشته‌های خویش را پنبه شده می بیند.

دولتمردان ایران به دام فاشیستهایی امثال ابوالفضل زهره‌وند و احسان موحدیان در کسوت قفقازشناش افتاده اند که که خروج از باطلاق آنان به مثابه گیر کردن در اره‌ است.

حال که مسئله‌س بازگشایی کریدور زنگه‌زور به تیتر رسانه‌های منطقه ای و جهانی برگشته، حضرات ایرانشهری به جای اندیشه‌ی معقولانه و تبدیل این موضوع به فرصت، عملاً بازهم در راستای فرصت سوزی تقلا میکنند.

اما هستند افرادی که شاید در مسند قدرت و یا کسوت سیاست نباشند ولی با دقت در اظهارات، اندیشه‌ها و نوشته‌هایشان به خوبی می توان دریافت که، آنان بهتر از دولتمردان وزارت امور خارجی ایران، واقعیتهای جهان سیاست را درک کرده و فهمیده اند که دولت‌ها دوستان دایمی ندارند، بلکه منافع دایمی خویش را دنبال می کنند و به همین دلیل گلایه از خرس سفید شمال بی معناست.

حال فردی به نام «انور شهامت»، نکاتی را در مورد سیاست ایران در قبال زنگه‌زور مطرح کرده است که در ادامه قسمتهایی از مقاله آقای شهامت را باهم مرور میکنیم.

ایشان در اول مقاله خود با گلایه از دولتمردان ایران مینویسد: "این چه سیاستی هست که اگر روسها کریدور زنگه‌زور را به آذربایجان ببخشند ما خفه میشویم و برعکس اگر آمریکا و فرانسه در کریدور زنگه‌زور مستقر بشوند باز هم خفه میشویم؟! از طرفی چرا ما کاسه داغتر از آش شده و بیشتر از حاکمیت ارمنستان برای داشتن مرز مشترک تلاش بکنیم؟!!! آیا داشتن مرز مشترک برای ما حیاتی تر هست یا برای ارمنستان؟"

وی ادامه میدهد: "سیاست خارجی ما در قفقاز کاملاً شکست خورده است؛ ما تمام تخم‌مرغهای خود در قفقاز را در سبد روسها گذاشته ایم که همواره سعی در ضعیف نگه داشتن ایران دارند".

آقای شهامت در جای دیگر مقاله‌اش با اشاره به نقطه قوت بودن ترکها در سیاست خارجی ایران می‌نویسد: "ترکهای ایران به جای اینکه نقطه قوت ایران در تعامل با آذربایجان و ترکیه باشند متاسفانه به نقطه ضعف ما تبدیل شده اند. یک عده نژاد پرست برای دکتر پزشکیان نسخه می پیچند که در گفتگو با الهام علی اف فارسی صحبت کنند در صورتیکه ترکی صحبت کردن دکتر پزشکیان نقطه قوت ما در همگرایی بین آذربایجان و ایران می باشد و توصیه میشود دکتر پزشکیان به شهرهای مهم آذربایجان سفر کرده و با مردم آذربایجان با زبان خودشان صحبت کنند تا همبستگی بین مردمان دو کشور تقویت شود".

وی همچنین اشاره می‌کند: "ضرورت دارد در قفقاز سیاست غلط خود را تغییر داده و از اشتراکات زبانی و دینی با آذربایجان بهترین بهره را ببریم، و دلایل گرایش مردم آذربایجان به اسرائیل را یافته و با روابط نزدیک خویش با این کشور، نگرش مثبتی در بین مردم آذربایجان نسبت به ایران ایجاد بکنیم".

شهامت با توصیه به رئیس جمهور ایران می‌نویسد: "در اولین گام لازم است دکتر پزشکیان هر چه سریعتر به آذربایجان و ترکیه سفر کرده و درخواست لغو ویزا بین ایران با کشورهای یاد شده را بنمایند، در این سفرها ترکی صحبت کردن دکتر پزشکیان در همگرایی ایران با کشورهای یاد شده نقشی اساسی دارد. روسای جمهور ایران و آذربایجان مشکلات بوجود آمده بین حاکمیت آذربایجان با دینداران این کشور و همچنین مشکلات بوجود آمده بین حاکمیت ایران و هویت طلبان ترک زبان ایران را با هماهنگی دستگاه های قضائی حل و فصل نمایند".

در ادامه مقاله با اشاره به مزیتها و منافع کشورهای منطقه آورده شده است: "ایران می تواند طرحی ارائه دهد که عبور و مرور بین نخجوان و سایر بخشهای آذربایجان از طریق ایران برای کشور آذربایجان مزیت محسوب بشود، همچنین کشور آذربایجان به مشارکت در کریدور شمال-جنوب تشویق گردد تا مسیرهای متعددی برای شمال -جنوب داشته باشیم. دولتمردان در روابط خود با کشورهای یاد شده نبایستی به توصیه های عده ای نژادپرست و خائن به وطن اهمیتی قائل بشوند، ترکها در طول تاریخ ثابت کرده اند بیشتر از هر زبان دیگری به وحدت و یکپارچگی کشور پایبند بوده و خواهند بود. امید بر این است دولتمردان با تصحیح سیاست خارجی، کشور را از بن بست بوجود آمده خارج نمایند".