افزایش تنش‌های اخیر میان روسیه و آذربایجان در واقع با شکل‌گیری توازن جدید منطقه‌ای در قفقاز جنوبی مرتبط است. بر اساس برخی ادعاها، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان بدون حضور مسکو بر سر دالان زنگزور به توافق رسیده‌اند. طبق این توافق، روسیه بر این دالان نظارتی نخواهد داشت و از نقش اصلی در مسیر ترانزیتی منطقه کنار گذاشته می‌شود.

سمیر اسدلی، رئیس دستگاه اجرایی حزب وحدت خلق، در گفت‌وگو با Axar.az چنین اظهار کرده است.

اسدلی تأکید کرده که واکنش روسیه به تحولات منطقه‌ای خود را به شکل فشارهای متفاوت هم علیه ارمنستان و هم آذربایجان نشان می‌دهد: «روسیه در ارمنستان از کلیسا علیه پاشینیان استفاده می‌کند و در قبال آذربایجان نیز از طریق دیاسپورا و تحریک به خشونت فشار می‌آورد.»

به باور او، دولت ارمنستان برای رهایی از این فشارها، گام‌های مشخصی برداشته است: «پاشینیان در روزهای اخیر با محدود کردن نفوذ کلیسا و بازداشت چهره‌های طرفدار روسیه، سعی دارد خطرات علیه حکومت خود را خنثی کند. همچنین، دولت ارمنستان مدتی است از سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) فاصله گرفته و همکاری‌های خود را با اتحادیه اروپا گسترش داده و تماس‌های امنیتی-نظامی خود با آمریکا و فرانسه را تقویت می‌کند. این روند به‌خوبی نشان می‌دهد که نفوذ روسیه در قفقاز جنوبی رو به کاهش است و یک توازن جدید قدرت در حال شکل‌گیری است. اگر این فرضیه درست باشد، نشان‌دهنده آغاز تحولات عمیق و انعطاف‌پذیر در منطقه است. روسیه نیز سعی دارد با فشار و تحریکات به این تغییرات پاسخ دهد – اما دیگر آن‌چنان تأثیرگذار نیست.»

اسدلی همچنین معتقد است تلاش ارمنستان برای عادی‌سازی روابط با ترکیه و ادغام اقتصادی با آذربایجان، عبور از «خط قرمزهای» مسکو محسوب می‌شود: «عادی‌سازی روابط با ترکیه و تلاش برای یکپارچگی اقتصادی مستقیم با آذربایجان از طریق دالان زنگزور، به معنای عبور از خطوط قرمز کرملین است. با شکل‌گیری محور ترکیه–آذربایجان–ارمنستان، روسیه در خطر آن است که از یک بازیگر اصلی به ناظری صرف تبدیل شود. به همین دلیل واکنش‌های کرملین تهاجمی‌تر می‌شود، اما این تهاجم دیگر توان متوقف ساختن روندهای ژئوپولیتیکی را ندارد.»

در پایان، او تأکید کرده که این تغییر جهت نشانه ورود قفقاز جنوبی به یک چشم‌انداز استراتژیک جدید است: «دالان زنگزور، ترکیه را مستقیماً به جهان ترک متصل می‌سازد. قفقاز جنوبی وارد دوران جدیدی شده است – در این دوره، ابتکارهای منطقه‌ای و توافقات مستقیم میان کشورهای همسایه به اصل بازی تبدیل می‌شود. روسیه، هرچند که بخواهد، دیگر بازیگر اصلی این صحنه نیست.»