صفحه نخست نویسنده |
تاریخنگاری ذاتگرایانه پارسی، تمامی شخصیتهای تاریخی را با عینک سیاه و سفید نژادگرایانه میبیند. به عبارت سادهتر، اگر شخصیتهای مزبور ترک باشند، حتما باید منفی نمایانده شوند، حتی اگر اقدامات مثبتی هم به عمل آورده باشند و اگر غیرترک باشند، حتما باید مثبت نمایانده شوند، حتی اگر اقدامات منفی هم به عمل آوردهباشند!
از همین روست که تاریخنگاری پارسی، بر جنایات لطفعلیخان زند از جمله در ماجرای کشتار فجیع صید مرادخان و برادرانش و همچنین ماجرای دهشتناک زنده سوزاندن میرزا مهدی نامی در ملاء عام در شیراز سرپوش میگذارد(۱) ولی اقدامات محمدشاه اول قاجار (آقامحمدخان) را با بزرگنمایی تمام نقل میکند.
سالهاست که میگویند، محمدشاه اول قاجار در شهر کرمان کله مناره ساخت و بیستهزار و حتی هفتاد هزار! جفت چشم درآورد ولی یک بار نمیگویند که مگر جمعیت کرمان در آن تاریخ چقدر میتوانسته باشد و با احتساب ده هزار نفری که در دوران محاصره کرمان از آن شهر فرار کردهبوند، چند نفر در شهر مانده بود؟
از سوی دیگر اگر چنین جمعیت عظیمی از این شهر کور شده بودند، باید تا سالهای بعد جهانگردان و بازرگانانی که به این شهر مسافرت مینمودهاند حداقل کوچکترین اشارهای به این شهر کوران میکردند! در حالی نه تنها مورخین قاجاری بلکه حتی مورخین نزدیک به دربار زند که بعضاً در ماجرای سقوط شهر شاهد زنده حوادث بودهاند، هیچگونه اشارهای به این مسائل ننمودهاند و حتی به صراحت قید کردهاند که کشتهشدگان کرمان عموماً از خاندان زند و سرکردگان و لشکریان زند بودند که در مصاف تن به تن با اردوی قاجار جان سپردند. (۲)
در مورد علت کور کردن لطفعلی خان زند هم مؤلف "رستمالتواریخ" حکایت جالبی دارد. وی مینویسد که محمدشاه اول قاجار قصد داشت "مملکت فارس را به اولاد جعفرخان زند واگذارد و متعرض ایشان نشود" ولی شبیخون لطفعلی خان به اردوی قاجار نظرش را تغییر داد.(ص ۴۵۲) و البته این تمام ماجرا نبود بلکه لطفعلیخان زند با فرستادن نامهای توهینآمیز و تحقیرآمیز به محمدشاه اول در واقع سرنوشت دردناک خودش را به دست خویش رقم زد. "نظر به اینکه، لطفعلی خان از روی خامی ، غرور و جاهلیت نامه پر سب و فحش و دشنامی به آن داور غیور نوشته و فرستاده بود آن سلطان غیور بی اختیار آن دلاور را به خواری و کمال رسوایی اول کور نمود و بعد به قتل رسانید." (ص ۴۵۵)
منابع:
۱- رستمالتواریخ، ص ۴۵۲
۲- به عنوان مثال رک: "ذیل تاریخ گیتی گشا" نگاشته میرزا محمدرضای شیرازی و «احسن التواریخ» تالیف محمد تقی ساروی
تاریخ
2024.04.23 / 18:30
|
نویسنده
محمد رحمانی فر
|