سیری بر اقدامات ناسیونالیسم دولتی ـ فارسی از ایجاد دولت مدرن تا به امروز:

توهین و تحقیر شیوه‌ای برای انزجار از هویت

با تشکیل دولت مدرن بر پایه‌ی ناسیونالیسم فارسی و در پی آن سیاست‌گذاری های سانترالیستی(مرکزگرایی) که به طرز معناداری منطبق با دموگرافی قومی فارس ها همراه بود، دولت فارس محور سعی در تغییر هویت و از بین بردن تفاوت های فرهنگی، زبانی و قومی کرد. از نظر آن دولت داشتن یک ملت مدرن مستلزم انطباق مرزهای واحد سیاسی و واحد قومی بر یکدیگر بود بنابراین تفاوت ها به عنوان مانع اصلی در نظر گرفته شده و برای از بین بردن آن دست به سیاست های قوم زدایی زده شد. در این بین برای جامعه مولتی کالچرال(چند فرهنگی) ایران که دارای بافتی سنتی است که در برابر هرگونه تجدد پوشش دفاعی خواهد گرفت کم هزینه ترین و در عین حال آسانترین راه برای نیل به این هدف استفاده از سیاست تحقیر و توهین به هویت و کالبد فرهنگی اقوام بود. این سیاست با شدت هرچه تمام در دوران پهلوی اول و دوم اجرا شد و بعد از انقلاب و به روی کار آمدن جمهوری اسلامی تداوم یافت.تیپ عملیاتی کردن این سیاست هرچند در این دو دوره متفاوت بوده ولی ماهیت هر دوی آنها یکیست. در دوران پهلوی اول به دلیل احتمال بروز نارضایتی آنی و گسترده، امکان پیاده سازی گسترده ی این سیاست نیز به زمان بیشتر و بلندتری نیاز داشت لذا تا پایان دوره ی اول پهلوی زمینه ها و زیربنای لازم برای اجرای این عملیات آماده شد و با به روی کار آمدن پهلوی دوم به بالاترین شدت خود رسید بطوری که نه تنها طرز پوشش، گفتار و افتخار به داشته های قومی خود با شدیدترین لحن های توهین آمیز همراه می شد بلکه صندوق های جریمه در مدارس(ارجا به خاطرات قربانیان آن دوره مثل رضا براهنی، محمدعلی فرزانه، غلامحسین صادقی و...) برای داشتن لهجه و ندانستن زبان فارسی تعیین شده بود تا اولا هم وجه ی کار، شکل قانون پیدا کرده و امنیت مجریان آن تامین شده باشد و هم این صندوق ها در ادارات و مدارس، منابع مالی لازم برای پیشبرد این سیاست را تامین کند. در دوران جمهوری اسلامی هرچند شدت و فرم تحقیر تغییر یافته است ولی کماکان این سیاستها با شدت متفاوتی در حال جریان است. توهین ها در این دوره شکلی سریالی و سیستماتیک دارد مانند ایجاد جوک های قومیتی جهت هدف گرفتن هویت اقوام و کانون های آن برعکس دوران پهلوی نه مستقیما از طریق قانون و دولت ،بلکه از طریق ارگان های وابسته به دولت آنهم در شکلی سیستماتیک و سریالی در یک بازه زمانی مشخص انجام می گیرد که می تواند خود آزمونی برای سنجه ی میزان حساسیت اقوام نسبت به داشته های فرهنگی اش باشد. بعنوان مثال پخش پرسشنامه ی توهین آمیز توسط صدا و سیما در سال ۷۴ در تهران برای تحقیر تورک ها و ایجاد حس نفرت از آنها و تکرار آن دقیقا بعد از یک دهه در سال ۸۵ با توهین روزنامه ایران در یکم خرداد تداوم یافت و با توهین برنامه ی فیتیله در سال ۹۴ از طریق شبکه دوم سیما، گمان ها را در عامدانه بودن و با برنامه ریزی بودن این اقدامات را به یقین نزدیک تر ساخت. در کنار عاملیت حاکمیت در تولید و بازتولید این توهین ها با اهداف (ناسیونالیستی و سیاسی) و همچنین عدم ایجاد بازدارندگی های قانونی برای زدودن ریشه های نژادپرستی فارسی، دولت مرکزی خود را در مرکز این جریانات قرار داده و جامعه را به سمت شکاف های قومی و ایجاد انواع ناسیونالیسم مدنی و قومی سوق می دهد.

نخبه‌کُشی

در اثر سیاست های ناسیونالیستی اعمال شده در دوران پهلوی و هژمونی فارسیزه شده آن که بدنبال احیای تاریخ هخامنشی و باستان گرایی آریایی بود نخبه گان اقوام برای ایجاد فضای «برابری» به مبارزه با شوونیزم فارسی برخاسته و بدنبال ایجاد ناسیونالیسم مدنی (که ایران را برای همه ی ایرانیان بداند و حقوق برابر و قدرت برابر را بر همه مشروع بداند) بر آمدند. مبارزات مردم عرب به رهبری شیخ خزعل در سال ۱۳۰۴ که حاضر به مذاکره با رضا پهلوی بود و با حیله ربوده شده و در تهران کشته شد با به خاک و خون کشیده شدن اعراب و کشتن صدها متنفکر آن قوم به پایان رسید. به همین منوال، جنبش های فدارالیستی و دموکرات ایران در آذربایجان و کردستان با دیدی پلورالیستی(تکثرگرایی) به وجود آمدند که ضمن پاسداشت تفاوت های فرهنگی و حفظ تمامیت ارضی، راهی کاملا سازگار با دموکراسی را برای ایران ترسیم کردند. این جنبش ها با رهبریت سید جعفر پیشه وری در آذربایجان و قاضی محمد در کردستان با نام فرقه ی دموکرات آذربایجان و کردستان فعالیت می کرد توانست در زمان کمتری اقبال عمومی گسترده ایی کسب کرده و تمام روشنفکران، نخبگان و دموکراسی خواهان را با خود هم مسیر کند و به دنبال آن با امضای توافق نامه، بین سران فرقه و قوام السطنه ، فرقه رسما در ۲۴ آذر سال۱۳۲۴ تاسیس و به مدت یکسال ایران به شکل فدرالیستی اداره شد و هر روز تمام مناطق ایران به اندازه طرفیت خود شاهد آبادانی و رفاه و آزادی شد. در طول این یکسال نیروهای انتیکتوال و نخبگان تورک و کرد باعضویت در فرقه، خواهان کمک در ترقی جوامع خویش شدند. بررسی مانفیست و کارنامه ی عملکرد فرقه دموکرات آذربایجان به روشنی گویای این حقایق است. جریانی این چنین مترقی و دموکرات که استوار بر آزادی و برابری بود البته که به مذاق تمامیت خواهان مرکزگرا و دکترین ناسیونالیسم فارسی خوش نمی آمد و برای از بین بردن آن از هیچ کوششی دریغ نمی کرد که نهایتا در ۲۴ آذر سال ۱۳۲۵ با لشکرکشی به آذربایجان دودمان فرقه را از هم پاشیده و دست به قتل و عام ها، تجاوزها، کتاب سوزی ها ،اعدام ها، تبعیدهای گسترده زده و نسلی روشنفکر و متفکر را در آذربایجان و کردستان از بین بردند.کشتار جمعی پهلوی چنان وحشیانه بود که به گفته شاهدان «باقروف» با استالین تماس گرفته مسئله را با او در میان میگذارد و استالین در جواب چنین میگوید: «من بخاطر پنج میلیون آذربایجانی در ایران نمی توانم جنگ جهانی سوم را آغاز کنم». حسین فردوست در کتاب( ظهور و سقوط سلطنت پهلوی) در جلد اول صحفه ی ۱۵۱ تعداد کشته شدگان فقط در شهر تبریز را۳۰۰۰ نفر ذکر می کند. مسعود بهنود در کتاب(از سید ضیاء تا بختیار) در صحفه ی ۲۷۶ تعداد اعدامی ها را ۲۵۰۰ و تعداد کشته شدگان را ۱۰۰۰۰ وتعداد تبعیدی ها را ۳۶۰۰۰ نفر بیان کرده است. و نهایتا بهروز حقی به عنوان شاهد واقعی به نقل از ماریا مارچاکی در کتاب( لحظاتی از زندگی صفر قهرمانیان) تعداد فداییان کشته شده را ۲۵۰۰۰ نفر ذکر می کند. این آمارها از وقایع دهشتناک نخبه کشی توسط ناسیونالیسم فارسی در ایران نشانگر تخلیه کردن یک قوم یا ملت از سرمایه های اجتماعی است که چندین نسل از همان قوم یا ملت خالی از محتوای فلسفی و فکری خواهد بود و به تبع آن جامعه دچار یک رکود و پست رفت می شود که امکان بازتولید هرگونه ارتجاع، دیکتاتوری، فاشیزم و امراض اجتماعی دیگر را می دهد.