صفحه نخست نویسنده |
شیرین هانتر استاد علوم سیاسی آمریکا که اصالتا ترک تبریزی است، میگوید: «در واقع، مدتی است که ایران رقابت در قفقاز را به ترکیه باخته است، نه به خاطر قدرتهای خاص ترکیه، بلکه به دلیل حمایت غرب از ترکیه. در جمهوری آذربایجان، ترکیه از مزیت زبانی برخوردار است. علاوه بر این، ایران از میراث تاریخی و ادبی و موسیقایی فارسی خود استفاده نکرده و تنها بر مذهب تمرکز کرده است. عامل اسرائیل نیز مهم بوده است. روسیه نیز علیه ایران اقدام کرده است. ایران به دلیل ضعف اقتصادی و انزوای سیاسی خود فاقد ابزار لازم برای رقابت در قفقاز با ترکیه است. اگر روسیه و ترکیه برای توسعه کریدور زنگهزور به توافق برسند، ارمنستان قادر به جلوگیری از آن نخواهد بود. علاوه بر این، ممکن است برای ارمنستان مشوقهایی برای موافقت با توسعه آن در نظر گرفته شود. ایران نیز در موقعیتی نیست که مانع توسعه آن شود. اگر به اقدامات نظامی متوسل شود، بهانهای برای دخالت ترکیه و احتمالا اسرائیل و حتی قدرتهای غربی خواهد بود. محاسبات اشتباه گذشته و سیاستهای اشتباه، گزینههای ایران را در قفقاز و در واقع در جاهای دیگر به طور جدی محدود کرده است».
این دیدگاه مهمِ هانتر دو نقص دارد. نخست اینکه غرب علیرغم ضربهای که به روسیه وارد شد، موافق حلوفصل قرهباغ به شکل کنونی نبود. حجم عظیم تبلیغات ضدآذربایجانی که در رسانههای باشگاه مسیحی غرب انعکاس یافت، گواه این مدعاست. ترکیه نیز نه به دلیل حمایت غرب در این مورد خاص، بلکه با تکیه بر توان نظامی خود و پتانسیل چانهزنی با مسکو به آزادی قرهباغ کمک رساند.
دوم اینکه خانم هانتر از عدم استفاده ایران از میراث تاریخی، ادبی و موسیقایی فارسی سخن میگوید. حال آنکه به دلیل وضعیت فرهنگی ترکان ایران، فاکتورهای ذکر شده به جای ایجاد همگرایی باعث نفرت و جدایی شدهاند. و اگر ایران از اول به جای تشیع به این فاکتورها تکیه میکرد حتا شیعیان ناردالان و مشدیآغا را نیز نمیتوانست جذب کند. شیرین هانتر گویا دیدگاه خود را در چهارچوب گفتمان صدسالهی پرشینیستی مطرح میکند.
تاریخ
2024.12.29 / 11:57
|
نویسنده
ایوازطاها
|