فشارِ ممیزی در آذربایجان، مضاعف‌تر است و اخیرا بهرام اسدی، ناشر آذربایجانی طی یک نامه سرگشاده از آپارتاید فرهنگی وقیحانه موجود پرده برداشته است. او بیان کرده که ممیزان برای یکی از کتاب‌هایِ ترکی برای کودکان ایراد گرفته و نوشته‌اند: «با توجه به اینکه کتاب برای کودکان تهیه شده است برای بیان حقایق تاریخی و فرهنگی آن‌ها، در مقدمه بیان شود که زبان ترکی زبان بومی آذربایجان نبوده و زبان اصلی آذربایجان، زبان آذری از شاخه زبان‌های ایرانی بوده است و زبان ترکی در حدود چند سده اخیر زبان غالب آذربایجان شده است.»

این سخنان به‌لحاظ مستندات تاریخی، نادرست است و مثل همان خزعبلات مدیرکل صداوسیمای استان آذربایجان‌شرقی که چند روز پیش دو زبان تبریزی و باکویی اختراع کرده بود، به‌شدت قابل نقض است. اما سوال این‌جاست که چرا در یک کتاب برای کودکان، باید چنین موضوعی گنجانده شود؟ زبان آذری چیست؟ چند پاراگراف مطلب به این زبان به‌عنوان رفرنس معرفی کنید. اصلا گرامر این زبان چه شکلی بوده است؟

اجازه دهید صریح این واقعیت را خدمت‌تان عرض کنم که در سایه کج‌فهمی ممیزان ارشاد و کوته‌اندیشان صداوسیما، اینک اغلب کودکان در آذربایجان به ترکی استانبولی تسلط دارند و حتی تعداد قابل توجهی از نوجوانان جهت ورود به دانشگاه‌های ترکیه مدارک زبان ترکی می‌گیرند.

پس لازم است این هشدار را به سیاست‌گذاران فرهنگی بدهیم که به‌جای اینکه موضوع را منحرف یا امنیتی بکنید، بهتر است با درک واقعیت‌های موجود روی زمین، روی غنی‌تر کردن فرهنگ ریشه‌دار ترکی در آذربایجان کار کنید تا هم مانع واگرایی بیشتر شوید و هم از این غنای فرهنگی، بهره ببرید.