محقق سومرشناس و هنرمند معروف کاریکاتوریست آذربایجان جنوبی، جناب دکتر رحیم آق‌بایراق، موضوعی را با سرفصل«تورکی هنر است»، در صفحات اجتماعی خویش به اشتراک گذاشته است که، خواندنش برای دوستداران زبان مادری مان تورکی آذربایجانی خالی از لطف نیست.

به قصد حمایت از فعالان فرهنگی‌مان Axar.az، عین نوشته‌های سلسله‌وار ایشان را به اشتراک می‌گذارد.

قسمت فبلی

میوه: اگایم، باشتین، باشلین، قارمون، ماغیل، مانداغ، یئمیش

میوه آوردن درخت فندق: قوسوقلانماق

میوه آوردن درختان خاردار: قاتلانماق

میوه آویخته از سقف: آسیم آسیم، بانداق، هوه نک

میوه آویختنی: آسقیلیق، بانداقلیق

میوه اعلا: موزوَرَ

میوه ای که برای زمستان نگهدارند: خاملیق

میوه ای که به محض ریختن شکوفه بر شاخه دیده شود: افیرگه

میوه ای که در میانه فصل برسد: اورتا بیشر

میوه ای که کاملا رسیده و آبدار شده باشد: لیرت

میوه ای که هسته آن را درآورده باشند: آختا

میوه باقیمانده بر شاخه پس از میوه چینی: خیجین

میوه برزمین افتاده و له شده: تاپ

میوه بزرگ شده ولی نارس: چالای

میوه بزرگ نشده: میزیق

میوه بسیار رسیده: پامپول، جیدیک، جیرقا

میوه بسیار شیرین: دیل بوران

داخل میوه پوست دار: چیگه

درآوردن داخل میوه های پوست دار: چیگه له مک

میوه پوسیده: الپیک، سوغالاق

میوه پهن شده برای خشکاندن: سرگن

میوه پیوند نخورده: جلب،قارابا

میوه پیوه: یئر یئمیش

میوه تازه درخت کاج: کؤشمن

میوه تازه رسیده: آلا سولو، قاقچا

میوه ترک خورده: پاچال

میوه جات: یئمیش یئیک

میوه چین: بارخان، دریمچی

میوه چینی: توتایا

میوه خام: آلا دگمیش

میوه خشک: اگلنتی، چپز، چیر، قاخ، یئیینتی

میوه خشک شده برای زمستان: قیشتا

میوه خشک شده بر شاخه: چامیچ

میوه خشکی که در آب خیس خورده: جوللاب

جای خشک کردن میوه: موجالان، یئمیشلیک

میوه خور: ایپکلی بوغان

میوه دار: یئمیشلی

میوه دار شدن: بادیراماق، چالارماق، میوه لنمک، یئمیشلنمک

میوه درخت انجیر نر: ایلیسکه

میوه درختان خاردار: قات

میوه درخت بق: چیگدیک

میوه درخت به: کورت

میوه درخت بیابانی: اؤگون

میوه درخت بیمار: چلتیک

میوه درخت بیماری که بزرگ نشود: دیغدیر

میوه درخت زیزفون: دوه فیندیغی

میوه درخت سرو: توخورشاق

میوه درخت سقز: بلنگیج، چیتیمیق

میوه درخت سنجد: قیزیلدیم

میوه درخت شاه بلوط: قارا قابیق

میوه درخت کاج: قومبالاق

میوه درخت مرسین: بازقان

میوه دوست: آلاخور، یئمیشجیل

میوه دو قلو: چاتاق

میوه دیر رس: سومار

میوه رسیده: کؤینوک، گؤگنو

میوه رسیده و از شاخه کنده: پوستان

میوه رسیده و افتاده: داملاما

میوه رو به پوسیدگی: ارگین

میوه رو به خشگیدگی: چیراس

میوه رو به رسیدن: چاخیر آلا، قاسقار

میوه ریز: موشقوت

میوه ریز درخت پس از گل ریزی: بوغدوروق

میوه سخت پوست مانند گردو: قوناز

میوه سرخ نسترن: اوغلان آلماسی

میوه سرمازده: دگگین

میوه شاخی: تازی تیکانی

میوه عسلی: بال یئمیش

میوه فاسد: سووالا

میوه فروش: یئمیشچی

میوه کال: آغ گؤگ، تؤکولت، توله، چاغالا، چاققالا، چالاجا، چالاق چولک، چاللاق، چانقالا، چایلا، چکیلدک، دومارتلاق، زیمیر، قابارتلاق، قابارقیج، قولون، دازالاق، قوپالاق، مارداوول، ماغرو

میوه کال که باد انداخته باشد: سام آلقینی

میوه کال و گلو گیر: چاققال بوغان

میوه کنده شده همراه با شاخه: چوتان

میوه گندیده: جیرتلاق

میوه له شده: جیبره

میوه مچاله شده: چمشیک

میوه مناسب برای آبگیری؛ سیخمالیق

میوه نسترن: جینقیل

میوه نگهداشته بر طاق: قیران

میوه نوبر: باغ باشی

میوه نیمه کال: آلا دگمیش، قاسیق

میوه وحشی: پیشیب

میوه های حبه ای: گیله میوه لر

میوه های خشک با کاسبرگ قوطی شکل: قوتوجوق

میوه های فرستاده شده از طرف داماد به خانه عروس: بارخانا

میوه های مختلف: شاققوو

میوه هایی که پایین آنها گرد و سرشان مخروطی است: قوزالاق

میوه هایی که دارای هسته دو لپه ای هستند: ایکی یووالی مئیوه لر

رو به خرابی نهادن میوه: گونجو کمک، قیپچینماق

قسمت داخلی میوه که خوردنی نیست: جئجه

منبع: فرهنگ جامع شاهمَرَسی