قسمت قبلی

قسمت دوم

مرحوم معجز شبستری بیش از هرچیزی از جهالت مردم و سوداگران این جهالت نگران و ناراحت بوده است. همانطوری که در ادامه این سطور خواهید خواند، شعری دارد با مطلع:

یوخدور علاج سؤیله‌دی درد جهالته (گفت که، جهالت درد بی درمان است).

ساقی بئش-اون پیاله گتیر بو جماعته

تغییر وئر بو حالتی بیر باشقا حالته

فرسوده قلب ایچون اؤلوری روحی میللتین

بیر تازه قوه ائیله عطا روح میللته

بیر باده ایله رفع ائله خلقین کسالتین

بلکه گله جماعت اسلام غیرته

ساقی عجب زمانه ده گلدیک جهانه بیز

حسرت قالیب تمام جهان اهلی راحته

قیرخ آی تمام اولدو، گرفتار محنتیک

انسان نئجه دوام ائده بونجا مصیبته

باشلاندی حرب، بیر بیرینه ووردی عالمی

باغلاندی یول قاریشدی کدورت کدورته

اهل شبسترین یاریسی قالدی بی پناه

اونلار که تیکمیشیدی گؤزون راه غربته

روسیه مالی‌نین بیره اون آرتدی قیمتی

وئردیک کیلیمی کؤینَگه، تومانه، چرقته

قندیله چای خیلی ضرر ووردی بیزلره

ائتدی فقیر ایچنلری، لعنت بو عادته

خلقین یوخیدی بیرجه چؤرکدن شکایتی

آخر او دا گتیردی فقیری شکایته

رحمت کسیلدی اوچ یوز اوتوز بئشده بالتمام

اود ووردی قحط آب تماما زراعته

یاددان چیخاردی قحط غلا هر مصیبتی

مخلوق ایتیردی ال ایاغین، دوشدی وحشته

فرصتدن استفاده ائدن بوغدا تاجری

هر گون علاوه ائیله‌دی بیر قدر قیمته

آچ بیر گؤزیوی شیعه، نظر قیل خانیملارا

اونلار که دوشموش ایدیلر بو نوع ذلته

بو اهل غیرتین یوره گین داغدار ائدر

عورت دورار چؤرکچی توکاننیده نوبته

مشتاقسن اگر آلاسان باغ جنتی

ای مالدار! وقت دی باشلا تجارته

آچ کیسه‌ی سخاوتوین بندین ای غنی

لاقید باخما، بذل ائله اهل ولایته

تعمیر قیل شکسته کؤنوللر عمارتین

ای مین تومن فدا ائلییه‌ن بیر عمارته

وئر بیر ناهار خرجینی شامسیز یاتانلارا

الله دوشورمه سین سنی فقر و ذلالته

دوشمز اله همیشه بئله فرصت ای عمو

احسان ائدین، وئرین، تله‌سین استعانته

یاده سالان سویوخدا قالان بینوالری

مشغول اولورمی پینج کنارینده صحبته

بیر باغ ولیم تاپانمیری بیچاره یاندیرا

محتاجدور اؤزی و عیالی حرارته

شیر خدا کیمی فقرا پرور اول داداش

سن ده اؤزون شبیه ائله شاه ولایته

آج قالدی اهل بیتی، اؤزو اوچ گون-اوچ گئجه

وئردی فقیره رزقینی قاتلاشدی زحمته

سندن بو قدر ایسته مز اصحاب احتیاج

بیر مختصر کؤمکلیک ائله اهل حاجته

اون مین تومنلی یوزده بیرین ایله سه فدا

ارباب احتیاج چیخار استراحته

شیطانه اویما، باتمایاجاقدور پولون سنین

تئز ختم اولور بو معرکه چکمز قیامته

تسبیحی قوی کناره اؤزون یورما شیخنا

اللهین احتیاجی نه دور بو عبادته

وئر بیر چره ک چؤرک آپاریم اهل بیتیمه

اولسون سبب رضایت فخر رسالته

رحم ائیله‌میر قوهوم -قوهوما، قونشو قونشویا

تبدیل اولوبدی چونکه مروت قساوته

اما شبستر اهلی اؤز اهلین آراشمیری

یوخدور باخان فقیره یتیمان عورته

اهل وطن قالیبدی یامان گونده ای غنی

ای اللی مین تومنلی، تف اولسون او دولته

قارص اهلینی نه طور ایله باکو جماعتی

بسلیر اوچ ایلدور، سیزده گلین بیر حمیته

یوللارلا زحمتیله اوزاق بیر مسافه یه

پول و غذا و البسه مینلرجه کلفته

اونلار وئریرله مفت و مسلم بو پوللاری

اما بیزیمکیلرده باخون بیر قساوته

کبر و غروریله دایانیب تکیه گاهنه

بورج ایسته‌ینده یوخسولی باشلار ملامته

اونلار وئریرله مفت، ولاکن بیزیمکیلر

وئرمیرله بورج معامله سیله رعیته

بیدار ائله یاتانلاری یا صاحب الزمان

دولتلیلر تمام گئدیب خواب غفلته

ای امت محمده رحم ائتمه‌ین کیشی

ناز اهلیسن، گوون‌مه نماز و طهارته

دین قارداشی عیالی محله‌ن‌ده آج یاتیر

وزر و وبالی بوینوما، گئتمه زیارته

دور و برینده اللی نفر مستحق وار

زوار اولور امامه باخین بیر حماقته

بزم عزاده باشه وورار، های و هوی ائدر

رونق وئریر دئییلله فلانکس شریعته

گؤز یاشی: های و هوی دویورماز قارینلاری

اون شاهی وئر فقیره، وئره هفدرم اته

یا رب رحمتونله بیزی شاد کام قیل

وئرریک قسم جنابیوی نور نبوته

دؤولتلی‌نین غمینده دگیل یاغدی-یاغمادی

اما تیکیب گوزین فقرا باب رحمته

اونلار ائدیب تدارک اوچ ایللیک ذخیره سی

مشغولدولار بخاری باشیندا محبته

اما فقیرلر سویوق ائولرده تیتریری

نفرین ائدر له دمبدم ارباب ثروته

باخدی طبیب معجزه، ترپتدی باشینی

یوخدور علاج سؤیله‌دی درد جهالته.

معجز شبستری از جمله اندیشمندان دارای ذوق و فریحه بوده که تقریبا در تمام شعون و آداب و رسوم نیک و بد جامعه و تشویق و تنقید آنها اظهار فضل کرده است.

ادامه دارد...