در این قسمت به سرقت ادبی جبلی از دیوان سنایی و کاظم غواصی از حزین لاهیجی خواهیم پرداخت.

قسمت قبلی

قسمت دوم

یکی ازمشهورترین سرقت ادبی، سرقت جبلی از دیوان سنایی در قرن ششم هجری، شاعری به نام بدیع‌الزمان عبدالواسع بن عبدالجامع غرجستانی است که با نامِ دراز دامن و طولانی‌اش، سارق ابیاتی بسیار از دیوان سنایی غزنوی، شاعر معاصر خویش بوده است!

برابر تحقیقات علمی پژوهشی، ۱۱ غزل از دیوان عبدالواسع جبلی به طور کامل از دیوان سنایی سرقت شده است. از آن جمله این غزل سنایی با مطلع «الا ای ساقی دلبر مدار از می تهیدستم/ که من دل را دگرباره به دام عشق دربستم» هست که جناب عبدالواسع جبلی آن را به به نام خود زده است. در برخی موارد نیز عبدالواسع جبلی با حذف تخلص شعری سنایی از یک قطعه، آن را سرقت کرده است.

کشف سرقت

شخصی به نام کاظم غواصی در دوره معاصر که تا سال‌ها با سرقت اشعار حزین لاهیجی، شاعر سبک هندی در قرن دوازدهم، برای خودش دبدبه و کبکبه‌ای راه انداخته بود؛ تا جایی که شاعران بزرگی مانند نیما و شهریار شیفته‌اش شدند و در وصف او شعر سرودند. اما بالاخره دست این به اصطلاح شاعر توسط شفیعی کدکنی رو شد. ایشان در مجله بخارا در این باره نوشت: «در سال‌هایی که مسئول صفحه ادبی روزنامه خراسان بودم، غالباً غزل‌های این استاد بزرگ را با احترام و شیفتگی بسیار، در آن‌جا چاپ می‌کردم ... این ارادت بود و بود و هر روز بر آن می‌افزود تا آن گاه که بر حسب تصادف و طی بعضی از تذکره‌های قرن دوازدهم چاپ هند متوجه این انتحال(سرقت) شدم... این شاعر مشهور تمام تخلص‌های «حزین» را به «غواص» بدل می‌کرد و الحق در این کار مهارت داشت؛ مثلاً در غزلی حزین گفته بود: «خون تو حزین تا به ره عشق نخوابد/ هر لاله ز خاک تو گواهی شد و برخاست» و این شاعر آن را به این گونه درآورده بود: «تا خون تو غواص در این راه نخوابد/ هر لاله ز خاک تو گواهی شد و برخاست».

ادامه دارد...